-
1 æмдзæгъд кæнын
аплодировать, хлопать в ладоши, рукоплескать -
2 къухæмдзæгъд кæнын
-
3 æмдзæгъд
аплодисменты, рукоплескания, ритмическое хлопанье в ладоши (в такт танцующим) -
4 къухæмдзæгъд
тыхджын дæргъвæтин къухæмдзæгъд – бурные, продолжительные аплодисменты
-
5 тардзæгъдæн
биение себя в грудь (особо сильная форма проклятия, которая применялась женщинами в исключительных случаях; при этом женщина, обнажая грудь и ударяя по ней, призывала небожителей покарать ее обидчика)…мæн та, – мæгуыр мæ бон, – нæ равдæлдаид йæ тардзæгъдæнтæм хъусынмæ. – …а у меня, – о несчастный я, – не было бы возможности слушать ее проклятия. (Хаджеты Таймуразы æмдзæвгæйæ)
-
6 хъæуын
глагол объектного спряжения, а именно – логический субъект в родительном падеже: мæн хъæуы – мне нужно; употребляется и безлично: хъæуы – нужно, требуетсябыть нужным; недоставать, требоваться; надлежать, следуетMax нæ хъæуы æгъдæуттæ идеализаци кæнын. – Нам не следует идеализировать обычаи. (Джыккайты Ш. «Мах дуг», 2004, №4–5)
Се ’ппæтæн дæр сæ быцæуы сæр уыди хуыцауы уавæрыл æмæ йын цыт куыд дæттын хъæуы, ууыл. – Все спорили о сущности бога и о том, как нужно почитать его. (Л. Толстой, Суратская кофейня. Тæлмацгæнæг – Æмбалты Ц.)
Чи зоны, бафæрсай: уæдæ цы хъæуы æцæг фыссæджы? Мæ дзуапп: СÆРИБАР! – Может быть, ты спросишь: что же нужно настоящему писателю? Мой ответ: СВОБОДА! (Хъодзаты Æ., «Мах дуг»)
Max нæхимæ рацыдыстæм, фæндагыл æз мæ лымæнæн загътон, зæгъгæ, æмдзæхгæр нывтыл карст сылгоймагæй хи дæрдты ласын хъæуы. – Мы пошли домой, по дороге я сказал моему другу, что от женщины прямых линий следует держаться подальше. (Гæздæнты Г., Повесть о трех неудачах)
См. также в других словарях:
КÆМÆНДÆР ÆМДЗÆГЪД КÆНЫН — Искæй хъуыддæгтæ аразын, искæй фарс хæцын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЧЫНДЗХАСТ — см. ЧЫНДЗХАСТ – перевод Чындзхæссæг чи цæудзæн, уыдонæн рагацау бамбарын кæнынц. Раздæр иу сын фехъусын кодтой цалдæр боны, суанг къуыри раздæр. Чындзхæссæг алы адæймаджы нæ хонынц, уыцы кад æппæтмæ нæ хауы. Чындзхæсджытæ хъуамæ уой уæздан, зараг … Словарь по этнографии и мифологии осетин
СОСЛАН — тж. СОЗЫРЫХЪО Нарты кадджыты зындгонддæр, бирæвæрсыгдæр, ныхмæвæрддæр фæлгонцтæй иу. Йæ райгуырдæй йæ мæлæтмæ йæ алы ми дæр, йæ удыхъæд суанг йæ конд æмæ йæ уæлæдарæс дæр диссаг кæмæн сты, ахæм хъæбатыр у Сослан. Йæ хъæбатырдзинад, йæ тых, йæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
МАУЛИД — см. МАУЛИД – перевод Маулид – Пехуымпар Мæхæмæты райгуырæн бон. Пысылмон дин чи кæны, уыдонæй Пехуымпар Мæхæмæты чи нæ зоны, ахæм нæ разындзæн. Hæ райгуырды мæй нымад у кадджын бæрæгбоныл, вæййы раби аль аввалы мæйы дыууадæсæмы. Араббæгтæ ацы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
